Η Βοσνία των Βαλκανίων

Όλοι θυμόμαστε, όσο και να μην θέλουμε να έχουμε τέτοιες εικόνες στο μυαλό μας, την τραγική κατάσταση της Βοσνίας Ερζεγοβίνης κατά τη διάρκεια του πολέμου. 'Ίσως τώρα στο Σαράγιεβο να έχουν αφήσει άθικτους τους τοίχους με τις τρύπες από τα οπλοπολυβόλα και τους όλμους εκείνης της εποχής σαν να θέλουν να θυμούνται και οι ίδιοι τι πέρασε αυτή η πόλη και ή χώρα ολάκερη. Ίσως και με μια δόση ειρωνείας να είναι εκεί σαν τουριστική ατραξιόν που και μένα προσωπικά με συγκλόνισε την πρώτη φορά που επισκέφθηκα την πόλη και χάζευα αυτή τη ιδιόμορφη αρχιτεκτονική των τοίχων.

Παραδόξως, ο κόσμος δεν έκρυβε το χαμόγελό του, ούτε μπορούσε να κρύψει όμως τη φτώχεια και την εξαθλίωση σε δημόσιους και μη χώρους δίπλα στα εστιατόρια και τις μπυραρίες που προορίζονταν κατά (οικονομική) αποκλειστικότητα για τους ξένους "έχοντες" που υπηρετούσαν εκεί σε οργανισμούς και διπλωματικές αποστολές. Κατά τ’ άλλα νοιώθεις τα Βαλκάνια μέσα σου και έναν λαό που αντιστέκεται στην κοινωνική και οικονομική ανέχεια. Θα τολμούσε να σκεφτεί κανείς ότι είναι λιγότερο καλομαθημένοι από τους νεοέλληνες και αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες με άλλη αντίληψη.

Δυστυχώς μετά από 15 σχεδόν χρόνια όπου και τερμάτισε η ένοπλη σύρραξη στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη τίποτα δεν πήγε και τόσο καλά. Και δεν είναι μόνο η οικονομική κατάσταση που ταλανίζεται από αβεβαιότητα, αλλά και η ίδια η πολιτικοκοινωνική συνοχή της χώρας.

Η Βοσνία βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση και σε βαθιά κατάθλιψη, συμφώνησαν ομόφωνα τα μέλη που συμμετείχαν στο οικονομικό φόρουμ για την Οικονομική Πολιτική της Βοσνίας το 2012, που πραγματοποιήθηκε στα τέλη του Δεκ 11 στο Σαράγιεβο.

Τι είναι τελικά αυτό που κάνει τους πιο αισιόδοξους να πιστεύουν στη βιωσιμότητα της Β-Ε; Το πιθανότερο τίποτα περισσότερο από την παρουσία της Διεθνούς Κοινότητας με όποια μορφή είναι αυτή, είτε σαν Ευρωπαϊκή Ένωση είτε σαν Ηνωμένα Έθνη και ένα σωρό άλλοι Οργανισμοί και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στην περιοχή.

Το περίπλοκο πολιτικό σύστημα όπως προέκυψε από την ειρηνευτική συμφωνία του Dayton, δεν κατάφερε να γεφυρώσει τα χάσματα μεταξύ των διαφορετικών οντοτήτων και συνεχίζει να αποτελεί εμπόδιο σε σειρά συνταγματικών και θεσμικών μεταρρυθμίσεων.

Σύμφωνα με τον Duljko Hasic, επιμελητή του Εξωτερικού Εμπορίου της Βοσνίας, το δυσμενές πολιτικό και οικονομικό κλίμα, η διαφθορά σε όλα τα κυβερνητικά επίπεδα, οι περιοριστικές πολιτικές δανεισμού των τραπεζών, η δύσκολη κατάσταση της κοινωνικής πρόνοιας και η παντελής απουσία εφαρμογής της ουτοπικής «ευρωπαϊκής πορείας», έχουν οδηγήσει στη δημιουργίας ανησυχητικής κατάστασης για τη χώρα.

Τι μένει περισσότερο να περιμένει μια χώρα στο κατώφλι μια Ευρωπαϊκής Ένωσης με τόσα προβλήματα, μια διεθνή οικονομική ύφεση που σίγουρα δε βοηθάει την κατάσταση και έναν λαό που δεν θα δυσκολευτεί ακόμα και σήμερα να επανέλθει σε μια εμφύλια σύγκρουση αν αποχωρήσει η Διεθνής Κοινότητα; Μάλλον όχι και πάρα πολλά...

Εμάς όμως τι μας νοιάζει; Δεν είμαστε Βοσνία. Αυτό που θα μπορούσε να μας διδάξει η περίπτωση της Β-Ε είναι, πέρα από τον προβληματισμό για το μέλλον της γειτονίας μας και κατά πόσο αυτό επηρεάζει τη δική μας αυλή, τη δύναμη που πρέπει να αντλήσουμε για να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων αυτές τις δύσκολες εποχές όπου πολιορκούμεθα όπως το Σαράγιεβο, βαλλόμενοι με πυρά που θα αφήσουν τα σημάδια τους μέσα από τους τοίχους για τα επόμενα χρόνια.

Ιωάννης Γιαννακόπουλος